አብዛኛዎቻችን በልዩ ልዩ መሥሪያ ቤቶች ተቀጥረን የምንሠራ የሕግ ባለሙያዎች በተቀጠርንበት መሥሪያ ቤት ልክ የሕግ ሙያችንን እንወስነዋለን፡፡ የሕግ ባለሙያዎች ስል ዓቃቤ ሕጎች፣ ነገረ ፈጆች፣ ዳኞች፣ የሕግ አማካሪዎች እና መስል የሕግ ሙያን የሚሠሩ ባለሙያዎችን ማለቴ ነው፡፡ በተቀጠርንበት የሥራ ዘርፍ ልምድና ዕውቀት ማሳደግና ማዳበር ይበል የሚያሰኝ ተግባር ቢሆንም በሌሎች የሕግ ዘርፎች መጠነኛ እውቀት እንዲኖረን ማንበብ ሁለገብ ዕውቀት እንዲኖረንና ምሉዕ እንድንሆን የሚያደርገን ይመስለኛል፡፡ ለምሳሌ አንድ ዓቃቤ ሕግ ስለወንጀል እና ስለወንጀለኛ ሕግ ሥነ ሥርዓት ብቻ ቢያውቅ ራሱን ሙሉ የሕግ ባለሙያ ብሎ ለመጥራት የሚያስቸግረው ይመስለኛል፡፡ በተመሳሳይ ይህ ውስንነት በጠበቆች ላይም ሲስተዋል ይታያል፡፡

ብዙውን ጊዜ በፍትሐብሔር ጉዳዮች ላይ ክስ ያቀረበ ከሳሽ እና መልስ የሚሰጥ ተከሳሽ በክሳቸውና በመልሳቸው እንዲሁም በክርክራቸው ላይ ወጪና ኪሳራ የማቅረብ መብት ይጠበቅልኝ፣ ፍርድ ቤቱ ወጪና ኪሳራ በቁርጥ እንዲከፈለኝ ይዘዝልኝ ሲሉ፤ ፍርድ ቤቶች በበኩላቸው እንደጉዳዩ ዓይነትና ሁኔታ ወጪና ኪሳራ ግራ ቀኙ የየራሳቸውን ይቻሉ ወይም በክርክሩ የተረታው ወገን ለረታው ወገን እንዲከፍል በሚል ትዕዛዝ ሲሰጡ መመልከቱ የተለመደ ነው፡፡ ለመሆኑ ወጪና ኪሳራ ምንድን ነው? የወጪና ኪሳራ ዓላማውስ ምንድን ነው? ወጪና ኪሳራ ሊታሰብ የሚገባው በምን ዓይነት ሁኔታ ነው? ሕጉ ከወጪና ኪሳራ አንፃር ለፍርድ ቤቶች የሰጠው ሥልጣን ምንድን ነው? ወጪና ኪሳራን አስመልክቶ በተግባር ያለው አሠራር ምን ይመስላል? የሚሉና ሌሎች ነጥቦችን በጥቂቱ እንዳስሳለን፡፡

1. የሕግ ዕውቀት

ሥራንና ባለሙያን ማገናኘት (Specialization) እጅግ አስፈላጊ ነው፡፡ ለሕክምና ሐኪም፣ ለሕንጻና ግንባታ መሐንዲስ እንደሚያስፈልግ ለዳኝነትም የሕግ ባለሙያ ያስፈልጋል፡፡ የሚሰየመው ችሎት ከሚካሔደው ሙግት ወይም ክርክር ጋር የተገናኘ ሰፊ ዕውቀትና ልምድ ያለውና ስለጉዳዩ ማብራሪያ እና አስተያየት መስጠት የሚችል መሆን አለበት፡፡ 

Whether you have just published your first article or you've already published dozens of scholarly works, sharing your research is an essential part of scholarly communication.

We Lawyers (as a law student or practitioner) worked hard researching and writing our latest article and our Graduation Thesis. We have valid findings that deserve to be made known and will help others.