በወንጀል ሕግ መሠረት የሚያስጠይቁ የወንጀል ተግባራትን በጥቅሉ በሁለት ከፍሎ መመልከት ይቻላል፡፡ የመጀመሪያው አታድርግ የተባለን ነገር በማድረግ የሚመጣ የወንጀል ሀላፊነት ሲሆን በሁለተኛ ደረጃ ደግሞ አድርግ በሚል በሕግ የሚጣልን ግዴታ ባለማድረግ የሚመጣ ሀላፊነት ነው፡፡ የዚህ ጽሑፍ ዋና አለማም አድርግ ተብሎ በሕግ ግዴታ ተጥሎ ባለማድረግ የሚመጣን የወንጀል ሀላፊነት የሚመለከት በመሆኑ የተነሳ በዚሁ ላይ ብቻ የምናቶክር ይሆናል፡፡ አድርግ ተብሎ ባለማድረግ የሚመጣን የወንጀል ሀላፊነት ለማቋቋም በጥቅሉ በመሰረታዊነት መሟላት ያለበት በመጀመሪያ ደረጃ በሕግ አድርግ የመባል ግዴታ መኖር፣ በሕግ ግዴታ የተጣለ መሆኑን ማወቅ ፣ ይህንን ግዴታ ለመወጣት በሚያስችል ሁኔታ ውስጥ መገኘት፣ ግዴታውን…

The 1995 Ethiopian constitution and the Ethiopian National Harmful Traditional Practice Strategy have denounced harmful traditional practices that are against women and girls. Additionally, the 2004 Criminal Code has clearly criminalized such practice as a crime against girls and women. On the other hand, though there is a reduction in the prevalence of the practice 74% in 2005 to 65% in 2016, the practice deeply continues in a rural part of the country having different justifications. Besides, fear of punishment in some areas the practice…

መግቢያ ክስ በሚሰማበት ሂደት ውስጥ ተከሳሽ የመኖር መብት እንዳለው ተግባራዊ መሆን የጀመረው በጥንታዊው የአንግሎሳክሶን ሕግ ነበር፡፡ በጥነታዊው የአንግሎሳክሶን ሀወግ የትኛውም ፍርድቤት ተከሳሽ በሌለበት ውሳኔ ሊሰጥ አይችልም ነበር፡፡ (ST. JOHN'S LAW REVIEW volum 53 pp.722) ስለሆነም የተከሳሽ የመሰማት መብት በጥንታዊው የሕግ ሥርዓትም ተግባራዊ ነበር ማልት ይቻላል፡፡ ባሁኑ የሕግ ሥርዓትም በመርህ ደረጃ ከክስ ጀምሮ እሰክ ቅጣት ውሳኔ ድረስ ያሉት ሂደቶች ተከሳሰሁ ባለበት መከናወን አለባቸው፡፡ ተከሳሽ ችሎት በመቅረብ የቀረበበትን ክስ የመረዳትና የመከላከል መብት አለው፡፡ ሥለሆነም ተከሳሽ ችሎት መገኘቱ ክሱን በበቂ ሁኔታ ለመከላከል እጅግ በጣም አስፈላጊ ነው፡፡ ይሁን እንጅ…

1. መግቢያ ኢትዮጵያ የጸረ ሽብር አዋጅ በማውጣት ወደ ስራ ከገባች የቆየች ሲሆን ይህ አዋጅ ከረቂቅነቱ ጀምሮ ከአለማቀፉ ማህበረሰብና የሰብአዊ መብት ተሟጋች ድርጅቶች፣ ከተቀዋሚ ፖለቲካ ፓርቲዎችና ሲቪክ ማህበራት እንዲሁም ከተለያዩ ታዋቂ ግለሰቦችና ምሁራን መንግሥት (ኢሕአዴግ) ለስልጣኔ ያሰጉኛል የሚላቸውን ተቃዋሚዎቹንና ተሰሚነት ያላቸውን ግለሰብ ተቺዎችንና ነፃ ፕሬሱን ለማፈንና ለማስወገድ አላግባብ ሊጠቀምበት ይችላል በሚል እሳቤ አሁን ባለበት ሁኔታ እንዳይጸድቅ ተቃውሟቸውን ያሰሙ ቢሆንም አዋጁ እንዲወጣ ተደርጎ ከ2001 ዓ.ም. ጀምሮ እስካሁን ድረስ በስራ ላይ ሲሆን መንግሥትም አዋጁን ተከትሎ ሲፈጸሙ የቆዩ ኢሰብአዊ ድርጊቶች መኖራቸውንና በፖለቲካ አመለካከታቸውና መንግሥት ላይ የሰላ ትችት በመሰንዘራቸው…

  1. መግቢያ እድሜያቸው ከ18 ዓመት በታች የሆኑ ሰዎች በሕግ የተለየ ጥበቃ ይደርግላቸዋል። ይህ ጥበቃ በሕገመንግሥት፣ በቤተሰብ ሕግ፣ በውርስ ሕግ፣ በውል ሕግ፣ በወንጀል ሕግ፣ በወንጀል ሥነ-ሥርዓት ሕግ፣ በአሠሪና ሠራተኛ ሕግ፣ በአለም ዓቀፍ ስምምነቶች እና በሌሎችም በርካታ የይዘት ሕጎች ተደንግጎ የሚገኝ ነው። እነዚህ ሕጎች ከሞላ ጎደል የሚጋሩት ጉዳይ ከ18 ዓመት በታች ለሆኑት ሰዎች ይበልጥ በሚጠቅም መርህ የያዙ መሆናቸው ነው። በወንጀል የፍትሕ ሥርዓት ለወጣቶች (እንዲሁም ለሕፃናት) የሚደረገው ጥበቃ በወንጀል ሕጉ እና በሥነ-ሥርዓት ሕጉ የተዘረጋውን ሥርዓት የሚያጠቃልል ነው። የወንጀል ሕጉ ከ18 ዓመት በታች የሆኑ ወጣቶችን/ሕፃናትን በሦስት የእድሜ ክልሎች…

መነሻ ሀሳብ አንድ አይነኬና ከሰው ልጅ ተፈጥሮአዊነት የሚመነጭ፣ አለምአቀፍ ተቀባይነት ያገኘ ሀገራት በየሕገ መንግስታቸው እውቅና በመስጠት በውዴታ ሳይሆን በግዴታ የሚያከብሩት መብት አለ፡፡ የእኩልነት መብት፡፡ ሰዎች በሕግ ፊት እኩል ናቸው፡፡ የእኩልነት መርህን ያልተከተለ የክስ አቀራረብ ሂደትና ወጥነትና ተገማችነት የጎደለው የቅጣት አጣጣል ስርአት አጠቃላይ የአንድ ሀገር የወንጀል ፍትህ ስርአትን የሚያናውጥና የህጎች አላማን የሚያናጋ ነው፡፡ በግልፅ ተለይቶ የታወቀ የሕግ ምክንያት ከሌለ በስተቀር ማንኛውም አጥፊ በፈፀመው የወንጀል ተግባር ልክ በሕግ መሰረት ይከሰሳል፤ ተመጣጣኝ ቅጣት ይጣልበታል፡፡ ተመሳሳይ ጥፋት የፈፀሙ ሰዎች ተመሳሳይ ክስ ሊቀርብባቸው ይገባል፡፡ ከጥፋተኝነት ውሳኔ በኃላ ታሳቢ የሚደረጉ ግላዊ…

  “የነፃነት መብት” መርህ ሲሆን “መያዝና መታሰር” ልዩ ሁኔታ ነው!” መግብያ መያዝ እና መታሰር በህግ ተለይተው በተቀመጡ ምክንያቶች እና በግልጽ በተዘረጋው ስርአት መሰረት በጥንቃቄ የሚከናወን ልዩ ሁኔታ ሲሆን ነፃነት መርህ ነው! የነፃነት መብት በተለያዩ አለምአቀፍ የሰብአዊ መብቶች ህግጋት፣ አለም አቀፍ የሰብአዊ መብቶች ሰምምነቶችና ሰነዶች መደንገጋቸውን እንደተጠበቀ ሆኖ፣ በኢፌድሪ ህገ መንግስት ምእራፍ ሶስት “መሰረታዊ መብቶችና ነጻነቶች” በሚል ርእስ በአንቀጽ 17 ስር ተደንግጎ የሚገኝና “የሰው ልጅ” ሰው በመሆኑ ብቻ በተፈጥሮ ከተሰጡት ሰብኣዊ መብቶች አንዱ ነው፡፡የነጻነት መብት በዚሁ ህገ-መንግስት እና ሌሎች ህጎች ላይ የተደነገገው እንደ መንግስታዊ ስጦታ እንዲቆጠር…

Introduction Identification Parade is one of police identification procedure, in which the suspect of a crime is exhibited with a number of other persons, to be identified by a witness and/or victim. It is one way of identifying the suspect from a group of similar-looking persons. It is considered as one part of police investigation and commonly used when the suspect is in custody. The process conducted on similar-looking persons that are shown simultaneously or sequentially to a witness. Accordingly the witness may identify…